De kracht van wandelen: ontdek hoe het je prestaties en creativiteit verbetert

“All truly great thoughts are conceived by walking” – Friedrich Nietzsche (1889). Dit prachtige citaat van de beroemde filosoof herinnert ons eraan hoe krachtig wandelen kan zijn voor het stimuleren van creativiteit en welzijn. Nietzsche zelf wandelde dagelijks tussen 11:00 en 13:00 met een boekje in de hand om zijn gedachten te ordenen. Kan het ook iets positiefs voor jou als lezer betekenen? Laten we dit fenomeen nader onderzoeken.

Creativiteit in beweging

Uit de geschiedenis blijkt dat veel grote denkers hun beste ideeën kregen tijdens wandelingen. Componisten zoals Mozart en Beethoven, wetenschappers zoals Darwin, en moderne visionairs zoals Steve Jobs waren allemaal fervente wandelaars. Jobs stond bekend om zijn wandelende vergaderingen, terwijl Darwin zijn beste inzichten kreeg op een speciaal pad op zijn landgoed. Dit laat zien dat wandelen het brein helpt om vrij te associëren en nieuwe ideeën te genereren.

Een recenter voorbeeld is de Italiaanse componist Ludovico Einaudi, die zijn inspiratie haalde uit winterse wandelingen door het Noorse landschap. Zijn album Seven Days Walking is een muzikaal verslag van de inzichten die hij opdeed tijdens deze tochten. Zelfs vertrouwde routes kunnen verrassingen opleveren als we er met een open blik naar kijken.

De wetenschap achter wandelen

Onderzoek van Stanford University toont aan dat wandelen creatieve inspiratie stimuleert. De studie van Oppezzo en Schwartz (2014) liet zien dat mensen die wandelen tot 60% creatiever kunnen zijn dan wanneer ze stilzitten. De verklaring? “Walking allows the brain to wander” en opent de deur naar een vrije stroom van ideeën.

Tijdens het wandelen wordt de prefrontale cortex geactiveerd, een hersengebied dat helpt bij planning en probleemoplossing. Tegelijkertijd daalt het stresshormoon cortisol en neemt de aanmaak van gelukshormonen zoals dopamine en serotonine toe. Dit zorgt ervoor dat negatieve gevoelens afnemen en creatieve inzichten makkelijker ontstaan.

Daarnaast helpt wandelen je om in een ‘default mode netwerk’ te komen, een toestand waarin je brein even niet bewust met een taak bezig is. Dit betekent dat je hersenen op de achtergrond werken aan oplossingen, zonder dat je er direct mee bezig bent. Dit verklaart waarom ideeën vaak juist tijdens een ontspannen wandeling opkomen.

Wandelen verbindt

Wandelen heeft niet alleen effect op onze individuele creativiteit, maar kan ook sociale voordelen hebben. Onderzoek laat zien dat mensen onbewust hetzelfde ritme aannemen als ze samen wandelen (Yun et al., 2012). Dit synchroniseren vergroot het gevoel van verbondenheid en kan leiden tot diepere gesprekken. De activatie van de prefrontale cortex, die betrokken is bij redenerend vermogen en zelfreflectie, speelt hierbij een belangrijke rol.

Fysiologische effecten

Naast mentale voordelen heeft wandelen ook lichamelijke effecten. Wanneer je loopt, zorgen drukgolven van je stappen voor een verbeterde doorbloeding van de hersenen. Dit helpt bij cognitieve functies zoals concentratie en impulscontrole. Bloed brengt essentiële voedingsstoffen naar de hersenen, zoals zuurstof en glucose, die nodig zijn voor helder denken en probleemoplossing.

Zelf aan de wandel

Neuropsycholoog Erik Scherder benadrukt het belang van dagelijkse wandelingen. De app ‘Ommetje’, ontwikkeld in samenwerking met de Hersenstichting, motiveert mensen om dagelijks een wandeling te maken en beloont hen met interessante hersenfeitjes.

Het advies is om minstens 20 minuten per dag achter elkaar te wandelen, bij voorkeur in de natuur. Uit onderzoek blijkt dat een natuurlijke omgeving nog meer voordelen biedt dan wandelen in een stedelijke omgeving (Beute & van den Berg, 2019).

Een andere manier van wandelen: bosdwalen

Wil je je wandelervaring verdiepen? Probeer dan eens ‘bosdwalen’, geïnspireerd door het Japanse shinrin-yoku (bosbaden). In plaats van een vaste route te volgen, laat je je intuïtie de weg bepalen. Dit helpt je om stress los te laten en volledig op te gaan in de natuur. Je zintuigen worden geprikkeld en je creativiteit krijgt een boost.

Conclusie

Grote denkers van vroeger wisten het al: wandelen helpt om tot nieuwe inzichten te komen. Het is een eenvoudige, maar krachtige manier om stress te verminderen, je stemming te verbeteren en je creativiteit te stimuleren. Of je nu een probleem wilt oplossen, nieuwe inspiratie zoekt of gewoon wilt ontspannen – een wandeling kan de oplossing bieden.

Dus trek je schoenen aan, ga naar buiten en ontdek zelf de kracht van wandelen. Of je nu kiest voor een gestructureerde route of een spontane ontdekkingstocht, laat je inspireren door de wijsheid van Nietzsche, Darwin en Einaudi. De wereld ligt aan je voeten – letterlijk!

Carlijn Bakker, Ir. houdt van de bergen en wandelen en is het liefst buiten. Ze heeft een achtergrond in Bewegingswetenschappen en Medical Engineering waarmee ze zicht specialiseerde in de medische beeldanalyse. Ze volgt momenteel de postmaster Sport- en PrestatiePsychologie (SPP) en schreef voor de module Evidence Based Sport Psychology (EBSP) bovenstaande blog. Naast deze opleiding werkt Carlijn als business analist bij Alliander.

Referenties

• Oppezzo, M., & Schwartz, D. L. (2014). Give your ideas some legs: The positive effect of walking on creative thinking. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 40(4), 1142-1152.
• Yun, K., Watanabe, K., & Shimojo, S. (2012). Interpersonal body and neural synchronization as a marker of implicit social interaction. Scientific Reports, 2(1), 959.
• Beute, F., & van den Berg, A. E. (2019). Seeing the forest through the trees: Contemporary and future avenues of research. In The International Handbook of Forest Therapy (pp. 208-219). Cambridge Scholars Publishing.
• Scherder, E. (2014). Laat je hersenen niet zitten: Hoe lichaamsbeweging de hersenen jong houdt. Singel Uitgeverijen.